Bij Dostojevski denken we natuurlijk aan gekwelde zielen, flakkerende kaarsen in bedompte zolderkamertjes waar het vocht langs de muren druipt en het noodlot dat je pagina na pagina in je gezicht walmt. Toch zijn er maar weinig schrijvers die een komisch verhaal zo tot zijn recht laten komen.
De speler en Een beroerde affaire zijn andere korte romans waar Dostojevski de lezer hardop laat lachen en ook in De gebroeders Karamazov komen komische figuren voor. Maar Het dorp S. is qua lengte en intrige een echte roman, met een flink aantal personages. Enige puntje van kritiek: een namenlijst achterin zou geen overbodige luxe zijn, ook omdat mensen soms met hun achternaam, soms met hun voor- en vadersnaam, soms alleen met hun voornaam en soms met hun koosnaampje worden aangeduid.
Een jonge student wordt door zijn oom naar huis geroepen. De student moet met een arm meisje trouwen en er zijn problemen. Aangekomen lijkt de student in een gekkenhuis te zijn beland, dat wordt geterroriseerd door een geestelijke. Geweldig personage, en ook de oom die iedereen te vriend wil houden bazelt er vrolijk op los. Het boek was wellicht bedoeld als toneelstuk, er staan veel (heerlijke) dialogen in.
Het plezierige van de negentiende eeuwse Russen is de overdaad in personages, beschrijvingen en dialoog. Vergeleken met een Nederlandse roman van 115 bladzijden, waar (heel knap) geen letter teveel in staat, zijn deze romans overdadig en gul. Vergelijk een kunstig opgemaakt bordje haute cuisine met een maaltijd met veel gangen, rijkelijk besproeid met wijn.
Ik schreef al dat ik op zoek ben naar personages voor een familievoorstelling die zich in Friesland gaat afspelen. De geestelijke en de oom zijn zeer geschikt. Volgende ‘dorpsboek’: De ontdekking van Urk. Andere tips zijn welkom.
