Bij binnenkomst in de kleine zaal van het Isala Theater zijn de spelers van Beer Muziektheater nog bezig om de beamer aan te krijgen en is er eigenlijk te weinig ruimte voor het (kartonnen) decor. ‘We spelen er wel omheen,’ sust René Groothof, ‘en als u op de voorste rij last heeft van het zijlicht, kunt u misschien een plekje zoeken op de tweede rij.’ Als de beamer zelfs na hulp van de technicus dienst weigert, rent Yari van der Linden met de laptop langs het publiek om concertbeelden van Sjostakovitsj te laten zien.
Heel soepeltjes is de aanloop van ‘De kwestie Sjostakovitsj’ niet, maar het lijkt de spelers niet te deren. In de voorstelling glijden Groothof en Van der Linden gemakkelijk van de ene rol in de andere. Dick van der Toorn speelt Sjostakovitsj, die voortdurend vermalen dreigt te worden door de Stalinterreur. Wat moet je doen als je muziek wilt maken en de sovjets stellen daar hun voorwaarden tegenover? Sjostakovitsj was componist, geen gehaaide politicus. En al barst hij los in een woedende monoloog, uiteindelijk zet hij zijn naam toch bij het kruisje dat de partij hem aanwijst.
Fijn om René Groothof weer te zien, een geweldige speler. Heb ik hem de laatste keer gezien in zijn Werkteater-tijd? Ik kan me latere voorstellingen of films niet direct voor de geest halen. Hij is geen bekend acteur, eerder zo’n speler in het alternatieve/kleine zalen-circuit. Vanavond steelt hij de show als voorzitter van de componistenbond en Josef Stalin himself, een ogenschijnlijk goedige baas die niettemin miljoenen mensen de dood injaagt. Als tijdens de voorstelling het geluid hinderlijk bromt, zegt Stalin half grappend dat ‘de technicus solliciteert naar een reisje naar de Goelag-archipel’. Waren die problemen met de techniek echt of gescript? Schrijver Helmert Woudenberg kunnen we het niet meer vragen, hij overleed twee maanden geleden.
Wat een verschil met WUNDERBAUM speelt LIVE (online gaat het mis), over de steeds groeiende plaats die social media in ons leven innemen. Het begint met een metershoge smartphone die een ontsporende chatdiscussie toont. Heel herkenbaar voor het publiek, maar ik heb niet zoveel met dat gelul in chatgroepen. Maar goed, dat is natuurlijk precies de bedoeling.
Eerdere voorstellingen van Wunderbaum, een clownsconventie, een minitrip met een cruise om maar er maar twee te noemen, waren (ver)vreemder en verrassender. In deze voorstelling loopt een ouderbijeenkomst op een middelbare school uit de hand. Leerlingen hebben de smartphone van een medeleerling/influencer uit het raam gegooid en zijn vader komt verhaal halen. Hoe gaan jongeren en volwassenen om met smartphonegebruik, welke grenzen hanteren we?
De voorstelling eindigt met een hypnotiserende dans, ondersteund met de beelden van alle spelers op een batterij beeldschermen. Mooie techniek, maar geef mij de halfgeïmproviseerde chaos van Beer maar. Op 25 februari is ‘De kwestie Sjostakovitsj’ nog te zien in de Rotterdamse schouwburg.
