Van het Reve zegt dat je aan een novelle, een kort essay en een willekeurig hoofdstuk uit Oorlog en vrede genoeg hebt om Tolstoj te kennen. Bovendien zijn alle personages in hoge mate ‘normaal’, altijd prettig voor een breed publiek.
Oorlog en vrede en Anna Karenina waren vrijwel direct internationale bestsellers en zijn nog altijd een genot om te lezen, vol memorabele details. Om al te gehaaste acteurs tijdens repetities wat af te remmen, heb ik vaak het motto van maarschalk Koetoezov in Oorlog en vrede gebruikt: hoe meer haast, hoe minder vaart.
Vergeleken met die twee boeken valt deze novelle tegen. Tijdens een lange treinreis betoogt een man dat het huwelijk een immoreel instituut is en legt uit waarom hij zijn vrouw heeft vermoord. Tell, don’t show. Het verhaal is vooral uitleg, en dat is minder boeiend dan het direct volgen van de personages. Dat gebeurt overigens wel in Heer en knecht, het laatste verhaal in de bundel, en dat is meteen veel spannender.
Van het Reve gelooft niet dat Tolstoj één regel heeft geschreven die niet door een twaalfjarige begrepen kan worden. Hm, als ik twaalf was geweest en dit boek tegen was gekomen, geloof ik niet dat ik door de eerste twee verhalen (De Kreutzersonate en Dagboek van een krankzinnige) heen was gekomen. Jammer, want van Heer en knecht, een noodlottige tocht door een Russische winternacht, had ik gesmuld.
PS: Wie is die geheimzinnige vrouw op het omslag van de Rainbowpocket?
